ျပဳျပင္ေရးဆြဲေနတဲ့ ပံုႏိွပ္ထုတ္ေဝေရး ဥပေဒမူၾကမ္း

ဒီတပတ္ ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီေရးရာ ေဆြးေႏြးခန္းမွာ ျမန္မာျပည္ ပံုႏိွပ္ထုတ္ေဝေရး ဥပေဒမူၾကမ္း နဲ႔ မီဒီယာ၊ စာနယ္ဇင္းဆိုင္ရာ လြတ္လပ္ခြင့္မ်ားကို ျပန္ၾကားေရးဝန္ႀကီး ဦးေအာင္ၾကည္ ကို ဗီြအိုေအ ျမန္မာသတင္းဌာန အယ္ဒီတာ ေဒၚခင္စိုးဝင္း က သီးသန္႔ေတြ႔ဆံု ေမးျမန္းထားပါတယ္။


ေဒၚခင္စိုးဝင္း ။ ။ ျမန္မာႏိုင္ငံ ျပန္ၾကားေရးဝန္ႀကီးဌာနက တင္ျပထားတဲ့ ပံုႏိွပ္ထုတ္ေဝေရးဥပေဒမွာ လိုအပ္တာေတြ ျပင္ဆင္ႏိုင္ဖို႔ အႀကံဥာဏ္ေတြကို လက္ခံသြားမွာျဖစ္တယ္လို႔ ျပန္ၾကားေရးဝန္ႀကီး ဦးေအာင္ၾကည္ က ဗီြအုိေအနဲ႔ ေနျပည္ေတာ္မွာ ေတြ႔ဆံုစဥ္ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

မဂၤလာပါ ဝန္ႀကီးရွင္။ ျပန္ၾကားေရးဝန္ႀကီးဌာန ဝန္ႀကီးအျဖစ္နဲ႔ တာဝန္ယူတဲ့အခ်ိန္က စၿပီးေတာ့ ပုဂၢလိက သတင္းမီဒီယာေတြ၊ စာနယ္ဇင္းေလာကနဲ႔ ျပန္ၾကားေရးဝန္ႀကီးဌာနရဲ ႔ ဆက္ဆံေရးက အင္မတန္ေလးကို ေကာင္းမြန္လာတာ ေတြ႔ရပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ပံုႏိွပ္ထုတ္ေဝေရး ဥပေဒမူၾကမ္း ထြက္လာၿပီးေနာက္ပိုင္းမွာ စာနယ္ဇင္းေလာက၊ မီဒီယာေလာကသမားေတြနဲ႔ သေဘာထား ကြဲလြဲတာေတြ ေတြ႔ေနရပါတယ္။ အဲဒီ ဝန္ႀကီးတင္ထားတဲ့ မီဒီယာဥပေဒၾကမ္း၊ ပံုႏိွပ္ထုတ္ေဝေရး ဥပေဒၾကမ္းနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ဘယ္ေလာက္အထိ အေျခအေန ရွိေနပါၿပီလဲရွင့္။

ဦးေအာင္ၾကည္ ။ ။ စာနယ္ဇင္းေလာကသားေတြနဲ႔ က်ေနာ္တုိ႔ ျပန္ၾကားေရးဝန္ႀကီးဌာန ဆက္ဆံေရး အေျခအေနက ေကာင္းၿမဲေကာင္းဆဲပါလို႔ ဒီလုိပဲ ေျဖခ်င္ပါတယ္။ သေဘာထား မတူညီတာေတြေတာ့ရွိတာ မွန္ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ က်ေနာ္တုိ႔ စာနယ္ဇင္းေကာင္စီက ၾသဇာအာဏာရွိတဲ့ ပုဂၢိဳလ္မ်ားရဲ ႔အျမင္နဲ႔ က်ေနာ္တို႔ ဝန္ႀကီးဌာနရဲ ႔ အျမင္မွာ တခ်ဳိ ႔ကြဲလြဲမႈေလးေတြ ရွိတာေတာ့ မွန္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဒီဥစၥာကလည္း က်ေနာ္တုိ႔မွာ မူလဆက္ဆံေရးက ေကာင္းၿပီးသာျဖစ္ေနတဲ့အတြက္ ဒါေလးေတြကို က်ေနာ္တို႔က ေစ့စပ္ညွိႏိႈင္းေျဖရွင္းသြားလို႔ ရႏိုင္တဲ့ အေျခအေနရွိတယ္လို႔ က်ေနာ္ျမင္ပါတယ္။ က်ေနာ့္အေနနဲ႔လည္း ကိုယ္တိုင္ပင္လွ်င္ စာနယ္ဇင္းေကာင္စီက အခုန က်ေနာ္တင္ျပခဲ့တဲ့ ၾသဇာတကၠမရွိတဲ့ ပုဂၢိဳလ္မ်ားနဲ႔ သြားေတြ႔ပါတယ္။ မတ္လ ၂၃ ရက္ေန႔မွာ။ ေတြ႔ၿပီးတဲ့အခါမွာ က်ေနာ္တို႔ ဥပေဒအေပၚမွာ သေဘာထား မတူညီတာေလးေတြရွိရင္ ျပင္ဆင္ေပးႏိုင္ပါတယ္။ အဲဒီ ျပင္ဆင္ခ်က္အားလံုးကိုလည္း ႏိုင္ငံတကာ စံခ်ိန္စံညႊန္းနဲ႔ညီရင္ က်ေနာ္အေနနဲ႔ ေထာက္ခံၿပီးေတာ့မွ လႊတ္ေတာ္မူၾကမ္းေကာ္မတီကို ဆက္တင္ျပေပးမွာ ျဖစ္ပါတယ္ဆိုၿပီးေတာ့ အဲဒီလို ေျပာခဲ့ပါတယ္။ ေနာက္ သူတုိ႔တင္ျပတဲ့ သေဘာထား မတူညီတဲ့ အခ်က္အလက္ေတြအားလံုးကိုလည္း က်ေနာ္က နားေထာင္ခဲ့ပါတယ္။ နားေထာင္ၿပီးေတာ့ အဲဒီအခ်က္အလက္ေလးေတြဟာ ဘယ္လိုျဖစ္ေပၚလာရသလဲဆိုတာကို က်ေနာ္က ျပန္လည္ၿပီးေတာ့ အက်ဳိးသင့္အေၾကာင္းသင့္ ရွင္းလင္းတင္ျပခဲ့ပါေသးတယ္။ ဒါ့အျပင္ စာနယ္ဇင္းေကာင္စီအေနနဲ႔ ေရးသားေနတဲ့ စာနယ္ဇင္းဥပေဒ press laws ကိုလည္း ဆက္လက္ၿပီးေတာ့ ေရးသားဖို႔ က်ေနာ္က အားေပးခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီ press law မွာ ပါဝင္သင့္တဲ့ အခ်က္အလက္ေတြကိုလည္း အႀကံဥာဏ္ေပးခဲ့ပါတယ္။ ၿပီးတဲ့အခါၾကေတာ့ press law ေၾကာင့္ က်ေနာ္တို႔ဆီကေန ဝန္ႀကီးဌာနကေန က်ေနာ္တို႔ဆီ တင္မယ္ဆိုရင္ ေစာေစာတုန္းက က်ေနာ္တို႔ လႊတ္ေတာ္ကို တင္ၿပီးသာျဖစ္တဲ့ ပံုႏိွပ္ထုတ္ေဝ ဥပေဒမူၾကမ္းနဲ႔ ကြဲလြဲမႈမရွိရေအာင္ လုိက္ေလ်ာညီေထြျဖစ္ေအာင္လည္း က်ေနာ္တုိ႔ ျပင္သြားေပးမယ္။ ဒီ ဥပေဒ (၂) ရပ္ဟာ ေရွ ႔ေနာက္သဟဇာတ မွ်တေအာင္ လုပ္သြားေပးမယ္လုိ႔ ဒီလုိလည္း က်ေနာ္တို႔ ေဆြးေႏြးခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ အခု ဒီလထဲမွာေတာင္မွ သႀကၤန္ခံေနလို႔ပါ။ လမကုန္ခင္ေတာ့ ေနာက္တႀကိမ္ ထပ္ေတြ႔အုန္းမွာပါ။ ေတြ႔ၿပီးလို႔ရွိရင္ က်ေနာ္တို႔ ထပ္ၿပီးေတာ့ ညိွႏိႈင္းပါမယ္။ အဲဒီအခ်ိန္ၾကရင္ေတာ့ သူတုိ႔အေနနဲ႔ ျပင္ခ်င္တဲ့အခ်က္ေလးေတြ ေျပာႏိုင္မယ္။ ေထာက္ျပလာလိမ့္မယ္လို႔ က်ေနာ္ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။ ေလာေလာဆယ္ေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ ရရွိထားတဲ့ က်ေနာ္တုိ႔နဲ႔ ပထမအႀကိမ္ ေတြ႔ရွိတဲ့အေနအထားအရဆုိရင္ေတာ့ သေဘာမတူတဲ့ အခ်က္ေတြပဲ သူတုိ႔ေျပာႏိုင္ပါတယ္။ ျပင္ခ်င္တာေတြေတာ့ မေျပာၾကေသးပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ ဒီတႀကိမ္ေတြ႔မယ္ဆိုရင္ေတာ့ ဒီျပင္ခ်င္တဲ့အခ်က္ေတြကို ေျပာလိမ့္မယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။ အဲဒါေလးေတြ ရသြားၿပီးၿပီဆုိရင္ ေရွ ႔ကိုဆက္ၿပီးေတာ့ ႏွစ္ဦးႏွစ္ဖက္စလံုးအတြက္ အက်ဳိးရွိမယ့္လမ္းေၾကာင္း။ စာနယ္ဇင္းသမားမ်ားလည္း လံုေလာက္တဲ့ အကာအကြယ္ရွိ၊ ပံုႏိွပ္ထုတ္သူေတြလည္း သူတုိ႔လိုခ်င္တဲ့၊ လိုအပ္ခ်က္နဲ႔ ျပည့္စံုတဲ့ ဥပေဒမ်ဳိးေတြ ထြက္ေပၚလာလိမ့္မယ္လို႔ က်ေနာ္ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။

ေဒၚခင္စိုးဝင္း ။ ။ အခု ဝန္ႀကီးလႊတ္ေတာ္ႏွစ္ရပ္ကို တင္သြင္းထားတယ္ဆိုတဲ့ ပံုႏိွပ္ထုတ္ေဝေရး ဥပေဒမူၾကမ္းဟာ ၁၉၆၂ ခုႏွစ္တုန္းက ျပဌာန္းထားတဲ့ ဥပေဒေတြကို အစားထုိးတယ္ဆိုၿပီး ေျပာၾကတာ ရွိပါတယ္။ အဲဒီ ဝန္ႀကီးတင္ထားတဲ့ ဥပေဒမူၾကမ္းနဲ႔ ၁၉၆၂ ခုႏွစ္တုန္းက ျပဌာန္းထားတဲ့ ပံုႏိွပ္ထုတ္ေဝေရးမူၾကမ္းက ဘယ္လိုမ်ား ကြာျခားပါသလဲရွင့္။

ဦးေအာင္ၾကည္ ။ ။ ေတာ္ေတာ္ႀကီးကို ကြာပါတယ္။ ဒီကိစၥေတြက က်ေနာ္တုိ႔ သတင္းစာေတြထဲမွာလည္း ထည့္သြင္းၿပီးေတာ့ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ႀကီးေတြလည္း အကုန္လံုး သိရွိၾကၿပီး ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ ၆၂ ဥပေဒမွာဆိုရင္ ေတာ္ေတာ္ေလး ျပင္းထန္ပါတယ္။ ဥပမာ ပံုႏိွပ္သူ၊ ထုတ္ေဝသူေတြ ေဆာင္ရေရွာင္ရမယ့္ အခ်က္ေတြဆိုရင္ အခ်က္ေပါင္း (၆၀) ေလာက္ အေသးစိတ္ ေဖာ္ျပထားတယ္။ ေဖာ္ျပထားတဲ့အျပင္ အဲဒီ ဥပေဒက ထူးျခားတာက ဘာလဲဆိုေတာ့ ဥပေဒအရသာမကဘဲနဲ႔ ဒီ ဥပေဒနဲ႔ ထုတ္ျပန္တဲ့ နည္းဥပေဒ၊ ညြန္ၾကားခ်က္အမိန္႔၊ အဲဒါေတြကိုပါ ေဖာက္ဖ်က္ရင္ အဲဒီ ဥပေဒရဲ ႔ ပုဒ္မ (၂၀) မွာ ေဖာ္ျပထားတယ္။ ဒီ ဥပေဒေဖာက္ဖ်က္သကဲ့သို႔ အျပစ္ဒဏ္ က်ခံရမယ္ဆိုတာပါတယ္။ ပါတဲ့အတြက္ ဒီအျပစ္ဒဏ္ေတြကလည္း ေတာ္ေတာ္ႀကီးပါတယ္။ အနည္းဆံုး အခုနေျပာသလိုေပါ့ အခ်က္ေတြကလည္း (၆၀) ေလာက္ ထုတ္ထားတယ္။ တခ်က္ေဖာက္ဖ်က္တာနဲ႔ ေထာင္ဒဏ္အနည္းဆံုး (၆) လကေန (၇) ႏွစ္ေလာက္ က်ႏိုင္တဲ့ အေနအထားမ်ဳိးလည္း ျဖစ္ပါတယ္။

အဲဒီေတာ့ ေတာ္ေတာ္ေလးလည္း ျပင္းထန္တဲ့ ဥပေဒျဖစ္ေနေတာ့ က်ေနာ္တို႔ အစိုးရအေနနဲ႔ဆိုရင္ေတာ့ ဒီ ဥပေဒကို ပယ္ဖ်က္ျခင္း မျပဳရေသးေတာ့လည္း ဆက္လက္ၿပီးေတာ့ မသံုးစြဲသင့္တဲ့အပိုင္း။ အေရးယူအျပစ္ေပးတဲ့ အပိုင္းနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ဆက္လက္မသံုးစြဲဘူးေပါ့။ ဒါေပမဲ့ လံုးဝမသံုးစြဲလို႔လည္း မရဘူး။ ဘာျဖစ္လို႔လည္းဆုိေတာ့ အခု က်ေနာ္တုိ႔ သတင္းစာထုတ္ေပးတယ္ဆိုပါစို႔။ သတင္းစာထုတ္ေပးတာ က်ေနာ္တို႔မွာ တျခားဥပေဒမရွိဘူး။ ဒီဥပေဒအရပဲ ထုတ္ေပးရတယ္။ အဲဒီေတာ့ ဒီဥပေဒက ထုတ္ေပးတဲ့အခါၾကေတာ့ ဘာျဖစ္လဲဆိုေတာ့ (၆) လ တစ္ခါ scrutinize တစ္ခါလုပ္၊ တစ္ခါထပ္ထုတ္ေပး။ ယာယီထုတ္ေပး။ အဲဒီလို ပံုစံမ်ဳိး သူကသြားတယ္။ အဲဒီဥစၥာလည္း က်ေနာ္တို႔ ျပင္ခ်င္တာေပါ့။ ေနာက္ ဒီေလာက္ျပင္းထန္တဲ့ဥပေဒႀကီးကိုလည္း ဒီမုိကေရစီေခတ္မွာေတာ့ မရွိသင့္ေတာ့ဘူးလို႔ ဒီလိုလည္း က်ေနာ္တုိ႔ ယံုၾကည္ပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ မသံုးစြဲဘူး။ ျပင္းထန္တဲ့ အျပစ္ဒဏ္နဲ႔ ပတ္သက္တဲ့အပိုင္း က်ေနာ္တို႔ မသံုးစြဲပါဘူး။ မသံုးစြဲဘဲနဲ႔ အခုနလို အလုပ္ျဖစ္ရေအာင္ ေပးရမယ့္အခြင့္အေရးနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့အပိုင္းပဲ က်ေနာ္တုိ႔ သံုးစြဲပါတယ္။ အဲဒီအေနအထား ျဖစ္ပါတယ္။

အဲဒီေတာ့ အခု က်ေနာ္တုိ႔ ဥပေဒၾကေတာ့ အမႈကိုက ဘာျဖစ္သလဲဆုိေတာ့ ကန္႔သတ္ခ်က္က (၅) ခ်က္ပဲရွိတယ္။ ဒီ (၅) ခ်က္ကလည္း ဘယ္ေလာက္အထိေအာင္ လူတုိင္းလိုက္နာႏိုင္တဲ့ ကန္႔သတ္ခ်က္မ်ဳိးေပါ့။ ဥပမာအားျဖင့္ ပဋိပကၡမျဖစ္ပြားဖုိ႔၊ မူးယစ္ရမ္းကားတာတုိ႔၊ ညစ္ညမ္းစြာ ေဖာ္ျပတာတုိ႔ ဒါမ်ဳိးေလးေတြပါ။ လူ႔က်င့္ဝတ္အရ လုိက္နာရမယ့္ ကန္႔သတ္ခ်က္ကေလးေတြပါ။ သိပ္ၿပီးႀကီးႀကီးက်ယ္က်ယ္ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒီအခ်က္ကေလး (၅) ခ်က္ကို လိုက္နာဖို႔ေလာက္ပဲ စည္းကမ္းအေနနဲ႔ သတ္မွတ္ထားတာျဖစ္တယ္။ ဒါတစ္ခ်က္ပါ။ ေနာက္တစ္ခ်က္က ေဖာ္ဖ်က္က်ဴးလြန္ရင္ ဘာျဖစ္မလဲဆိုမလဲဆိုေတာ့ ဒါက တရားမေၾကာင္း ျဖစ္သြားၿပီ။ ၆၂ မွာဆုိရင္ေတာ့ ျပစ္မႈေၾကာင့္ ရဲအေရးပိုင္တယ္။ ဒီမွာၾကေတာ့ ရဲအေရးမပိုင္ေတာ့ဘူး။ တရားမေၾကာင္း။ ၆၂ မွာဆုိရင္ က်ေနာ္တို႔က ပစၥည္းေတြယူ၊ လူေတြသိမ္း၊ စာရြက္စာတမ္းေတြသိမ္း ဒါမ်ဳိးေတြ လုပ္ႏုိင္တယ္။ ဒီဥပေဒမွာ လုပ္လို႔မရေတာ့ပါဘူး။ အဲဒီေတာ့ အမ်ားႀကီး ကြဲျပားျခားနားမႈရွိတယ္လို႔ ဒီေလာက္ပဲ ေျပာခ်င္ပါတယ္။ ဒီထက္ပိုၿပီးေတာ့ ေျပာခ်င္တာေတြလည္း အမ်ားႀကီး ရွိပါေသးတယ္။ အခ်ိန္ကိုငဲ့လို႔ပါ။

ေဒၚခင္စိုးဝင္း ။ ။ ဝန္ႀကီးတင္သြင္းလိုက္တဲ့ လႊတ္ေတာ္ႏွစ္ရပ္ကို တင္သြင္းလိုက္တဲ့ ဥပေဒမူၾကမ္းဟာ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံပါ ျပည္သူေတြရဲ ႔ ရပိုင္ခြင့္ေတြ၊ လြတ္လပ္ခြင့္ေတြကို ကန္႔သတ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္ထားတယ္ဆိုၿပီး ေဝဖန္တာေတြ ရွိပါတယ္။ အဲဒါနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ဝန္ႀကီးအေနနဲ႔ ဘယ္လုိမ်ား မွတ္ခ်က္ေပးခ်င္ပါသလဲရွင့္။

ဦးေအာင္ၾကည္ ။ ။ ဒီ ဥပေဒၾကမ္း တင္ကတည္းက ဥပေဒပညာကၽြမ္းက်င္တဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြနဲ႔ တုိင္ပင္ပါတယ္။ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံနဲ႔ လိုက္ေလ်ာညီေထြမႈ ရွိမရွိဆုိတာ။ အားလံုးက ေထာက္ခံၿပီးမွ ေဖာက္ဖ်က္မႈမရွိဘူး၊ တင္သြင္းလို႔ ရႏိုင္တယ္ဆိုတဲ့ အႀကံျပဳခ်က္ေတြ ရၿပီးမွ က်ေနာ္တုိ႔ တင္တာျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္တခ်က္ကလည္း လြတ္လပ္ခြင့္၊ ဘာညာဆိုတဲ့အပိုင္းနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ရွိရင္ေတာ့ ေျပာရမယ္ဆိုရင္ ဒီဥပေဒထဲမွာ အလြန္ထူးျခားတဲ့ အခ်က္တခ်က္လည္း ပါပါတယ္။ အဲဒါက ဘာလဲဆိုေတာ့ ဒီဥပေဒပါ မည္သည့္အေရးယူေဆာင္ရြက္မႈကိုမဆို ႏိုင္ငံသားတုိင္းရဲ ႔ လြတ္လပ္စြာ ထုတ္ေဖာ္ေျပာၾကားခြင့္ကို မထိခိုက္ေစရဆိုတဲ့ freedom of expression ကို တိတိက်က် အဓိပၸါယ္ဖြင့္ထားတဲ့ ဥပေဒမ်ဳိးပါ။ အဲဒီေတာ့ ဒါက တဖတ္ကလည္း ႏိုင္ငံတကာ စံခ်ိန္စံႏႈန္းနဲ႔ ညီတယ္လို႔ ေျပာလို႔ရပါတယ္။ ေနာက္တခါ ဒီ ဥပေဒမွာပဲ တကယ္လို႔မ်ား ေဝဖန္တဲ့လူေတြက ေျပာေနၾကတာက ဘယ္ဥပေဒ၊ ဘယ္ပုဒ္မကေတာ့ မညီဘူးလို႔ ေထာက္ျပတာမ်ဳိး မဟုတ္ဘဲနဲ႔ ဥပေဒတရပ္လံုးကို မညီဘူးေျပာတာမ်ဳိးေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔က ဘာျပင္ရမွန္းမသိဘူးေပါ့။ တကယ္လို႔မ်ား အႀကံျပဳမယ့္ ပုဂၢိဳလ္ေတြက ဘယ္ပုဒ္မကျဖစ္ရင္ ဘယ္ article, ဘယ္စာပိုဒ္က အေျခခံဖြဲ႔စည္းပံုနဲ႔ မညီပါဘူးလို႔ ေထာက္ျပမယ္ဆိုရင္ က်ေနာ္တို႔က ဝမ္းသာပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔က ျပင္ႏုိင္တဲ့ အခြင့္အေရးရွိေသးတယ္။ က်ေနာ္တို႔ ဥပေဒက ပိုၿပီးေတာ့ နည္းလမ္းတက် ျဖစ္သြားမယ္။ စံခ်ိန္စံညႊန္း ပိုေကာင္းမွာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ က်ေနာ္က အရမ္းေက်းဇူးတင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔ က်ေနာ္တို႔ ဥပေဒအေနနဲ႔ကေတာ့ တတ္ႏုိင္သမ်ွ အေကာင္းဆံုး၊ တရားမွ်တဆံုးျဖစ္ေအာင္ ရည္စူးထားပါတယ္ဆိုတာကို ေျပာလိုပါတယ္။

ေဒၚခင္စိုးဝင္း ။ ။ အခုန ဝန္ႀကီးေျပာသြားတဲ့အထဲမွာပါပါတယ္။ ဒီ media law ေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ စာနယ္ဇင္းေကာင္စီ ယာယီဖြဲ႔စည္းထားတဲ့ အခုနေျပာတဲ့ အထင္ကရ စာေပ၊ မီဒီယာေလာက က အထင္ကရ ပုဂၢိဳလ္ႀကီးေတြ ေရးဆြဲေနတဲ့အခ်ိန္မွာပဲ တၿပိဳင္တည္းမွာ ဝန္ႀကီးတုိ႔ဌာနကေနတခါ ဥပေဒမူၾကမ္းတင္လိုက္တယ္ဆိုေတာ့ နည္းနည္းေလး ဝိေရာဓိ ျဖစ္ေနသလားလို႔ပါ။ အဲဒါနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ဝန္ႀကီး ဘာေျပာခ်င္ပါသလဲ။
ဦးေအာင္ၾကည္ ။ ။ ကြဲျပားျခားနားပါတယ္။ က်ေနာ္က စာနယ္ဇင္းေကာင္စီကို ဥပေဒၾကမ္း ေရးဆြဲဖို႔ အႀကံျပဳတဲ့အခါမွာ စာနယ္ဇင္းဥပေဒ ေရးဆြဲဖို႔ အႀကံျပဳေပးခ်င္ ျဖစ္ပါတယ္။ Press Council ဟာ Press Law ေရးဆြဲတာဟာ အလြန္သဘာဝက်ၿပီး အလြန္တရားမ်ွတတယ္။ ခ်စ္စရာေကာင္းတဲ့ အျပဳအမႈပါ။ ဒါက က်ေနာ္တို႔ဆီမွာ ေတာ္ေတာ္ေလး ျဖစ္ေတာင့္ျဖစ္ခဲ အခြင့္အေရး။ ဒါကို အခြင့္အေရးမ်ဳိး ေပးလိုက္တာပါ။ အဲဒီေတာ့ Press Law ဆိုတာနဲ႔ အခု က်ေနာ္တုိ႔ ပံုႏိွပ္ထုတ္ေဝ လုပ္ငန္းဥပေဒဆိုတာနဲ႔က တုိက္ရိုက္မသက္ဆိုင္ပါဘူး။ ပံုႏိွပ္ထုတ္ေဝ ဥပေဒကသက္သက္၊ Press Law ကသက္သက္ပါ။ ႏိုင္ငံတကာမွာလည္း ဒီလို Press Law သီးျခား၊ ပံုႏိွပ္ထုတ္ေဝဥပေဒ သီးျခား၊ Media Law သီးျခားဆိုၿပီး သီးျခားဆီ ရွိၾကတာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔လုိ႔ က်ေနာ္တို႔ Press Council က ေရးဆြဲေနတဲ့ ဥပေဒနဲ႔ ဘာမွ ထိခိုက္စရာအေၾကာင္း မရွိဘူးလို႔ ဒီလိုပဲ က်ေနာ္ ေျပာၾကားလိုပါတယ္။

ေဒၚခင္စိုးဝင္း ။ ။ အခု ပုဂၢလိကပိုင္ မီဒီယာေလာကကို ေန႔စဥ္သတင္းစာေတြ ထုတ္ခြင့္ျပဳလိုက္ပါတယ္။ အဲဒီလို ေန႔စဥ္သတင္းစာေတြကို ပုဂၢလိကပိုင္ ေနစဥ္သတင္းစာေတြ ထုတ္ေဝေနတဲ့အခ်ိန္မွာ ႏိုင္ငံပိုင္သတင္းစာရယ္လို႔ မရွိသင့္ဘူးလို႔ ေဝဖန္ေနတဲ့လူေတြ ရွိပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ အရင္တုန္းက ျမန္မာ့အလင္း၊ ေၾကးမံုတို႔ဆိုတာ ပုဂၢလိက ပိုင္ခဲ့တာပါ။ အဲဒီေတာ့ အဲဒီ ပုဂၢလိကပိုင္ခဲ့တဲ့ ျမန္မာ့အလင္းကို ျပည္သူပိုင္ျဖစ္သြားတဲ့ ႏိုင္ငံပိုင္ျဖစ္သြားတဲ့  ျမန္မာ့အလင္းသတင္းစာကို ပုဂၢလိက မီဒီယာနဲ႔ ဖက္ဆက္လုပ္ဖို႔ ဝန္ႀကီးတို႔ ကမ္းလွမ္းထားတာကို ေတြ႔လိုက္ရပါတယ္။ အဲဒီ အေျခအေနမွာ ပုဂၢလိကကို ျပန္လႊဲေျပာင္းေပးဖို႔ သင့္ေတာ္မလား။ ဒါမွမဟုတ္လုိ႔ရွိရင္ လံုးဝပဲ ဖက္ဆက္လုပ္ဖို႔ သင့္ေတာ္မလား။ လံုးဝပဲ လႊဲေျပာင္းေပးဖို႔ သင့္ေတာ္မလား ဝန္ႀကီး ဘယ္လိုမ်ား သံုးသပ္လို႔ ရပါသလဲ။

ဦးေအာင္ၾကည္ ။ ။ ဒီကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ က်ေနာ္ ေျဖရမယ္ဆိုလို႔ရွိရင္ေတာ့ က်ေနာ္တို႔ အခု Public Service Media Law ဆိုၿပီး မူၾကမ္း ေရးဆြဲေနတာရွိပါတယ္။ အဲဒီ ဥပေဒအရ ဆိုလို႔ရွိရင္ က်ေနာ္တို႔သြားမယ့္ အနာဂတ္မီဒီယာ landscape ရဲ ႔ ပံုသ႑ာန္က public service media ႏိုင္ငံပိုင္ မီဒီယာေတြက public service media အျဖစ္ကို ေျပာင္းလဲသြားၾကမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ public service media ျဖစ္သြားတဲ့အခါၾကရင္ က်ေနာ္တို႔က အမ်ားျပည္သူရဲ ႔ အက်ဳိးစီးပြားအတြက္ပဲလုပ္မွာ ျဖစ္ၿပီးေတာ့ editorial independency ရွိမယ္။ financial လည္း independency ရွိမယ့္ အေနအထားမ်ဳိး ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္မို႔လို႔ က်ေနာ္တုိ႔က ေၾကးမံု၊ ျမန္မာအလင္း ဒီလုိသတင္းစာေတြလည္း public service newspaper ေတြ ျဖစ္သြားမယ္။ အလားတူပဲ ျမန္မာ့အသံ ေရဒီယို၊ ရုပ္ျမင္သံၾကား ထုတ္လႊင့္မႈေတြ အားလံုးလည္း public service broadcasting ျဖစ္သြားပါမယ္။

အဂၤလိပ္သတင္းစာ (၁) ေစာင္ပဲ commercial မွာ က်န္မွာျဖစ္ပါတယ္။ အဂၤလိပ္သတင္းစာကေတာ့ က်ေနာ္တို႔ရဲ ႔ ႏုိင္ငံျခားရင္းႏီွးျမွဳပ္ႏံွမႈ ဥပေဒအရ ျပည္တြင္း၊ ျပည္ပကေန ရင္းႏီွးျမွဳပ္ႏံွႏိုင္တယ္။ Joint venture လုပ္ႏိုင္တယ္။ ႏုိင္ငံျခားရင္းႏီွးျမွဳပ္ႏံွမႈ ၄၉ ရာခိုင္ႏႈန္းအထိ ခြင့္ျပဳႏိုင္တယ္ဆိုတဲ့ အခ်က္အလက္ေတြေၾကာင့္မို႔ သူကိုလည္းပဲ ပိုမိုၿပီးေတာ့ က်ယ္ျပန္႔ေစခ်င္တယ္။ သူကိုေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔က public service သြားမွာ မဟုတ္ဘူး။ သူကိုေတာ့ ႏိုင္ငံတကာကို က်ယ္ျပန္႔သြားေအာင္ က်ေနာ္တို႔ လုပ္ခ်င္တယ္။ ႀကီးမားက်ယ္ျပန္႔သြားေအာင္ လုပ္ခ်င္တယ္။ အဲဒါေၾကာင့္မို႔ သူကိုေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔က Joint venture ေပးဖို႔ဆိုၿပီးေတာ့ ဒီလုိ ရည္ရြယ္ထားပါတယ္။ အနာဂတ္ျဖစ္ေပၚလာမယ့္ media landscape မွာ state run media ဆိုတာ မရွိေတာ့ဘူး ျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။ အဲဒီအစား public service media ေတြက ဝင္သြားမယ္။ Commercial media ေတြ ရွိပါမယ္။ ေနာက္တခ်ဳိ ႔ Charity တို႔ဘာတို႔ကို ဒါေတြကို အလကားေပးတဲ့ သတင္းစာမ်ဳိးေတြလည္း ရွိႏိုင္ပါတယ္။ ေနာက္တခါ non-profit ဒါမ်ဳိးေတြလည္း ရွိႏုိင္ပါတယ္။ အဲဒီလို ပံုစံမ်ဳိးနဲ႔ သြားမွာျဖစ္တဲ့အတြက္ က်ေနာ္တို႔ ဒီ သတင္းစာေတြကိုေတာ့ မူလ ပုဂၢလိကပိုင္ရွင္ လက္ထဲကို ျပန္ေပးဖို႔ အစီအစဥ္ကေတာ့ မရွိပါဘူးဆိုတဲ့အေၾကာင္း က်ေနာ္ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ျပန္ၾကားလိုပါတယ္။

ေဒၚခင္စိုးဝင္း ။ ။ ျပည္ေထာင္စု ျပန္ၾကားေရးဝန္ႀကီး ဦးေအာင္ၾကည္ ကုိ ဗီြအိုေအ က ေနျပည္ေတာ္မွာ သီးသန္႔ေတြ႔ဆံုေမးျမန္းခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။

Posted in: ဒီမုိကေရစီေရးရာ